stichting operette
C A N T I A M O
Zoetermeer

24 & 25 mei 2003

The Mikado



William Schwenck Gilbert, de tekstschrijver en Arthur Sullivan, de componist hebben ook voor deze productie hun krachten gebundeld en de komische Engelse operette "The Mikado" was een feit. Hoewel zij vaker hadden samengewerkt is "The Mikado" de enige Gilbert & Sullivan operette die internationaal populair is geworden. Hun kracht lag in de sprankelende liederen, de geestige teksten en de humoristische toespelingen op met name de Victoriaanse toestanden. Zoals Jacques Offenbach de wereld van de Griekse goden gebruikte om zijn tijdgenoten in hun hemd te zetten, zo gebruikten Gilbert & Sullivan in "The Mikado" een Japanse geschiedenis om met de Engelsen de spot te drijven.  En nu nemen wij u mee naar het stadje Titipu in Japan, in de vijftiende eeuw……            

 DE MIKADO

De geschiedenis speelt zich af in het stadje Titipu in Japan, in de "vijftiende eeuw. Nanki-Poo, de zoon van de Mikado, moet met de hofdame Katisha trouwen. Omdat hij verliefd is op de lieftallige Yum-Yum, ontvlucht hij het hof. Vermomd als minstreel gaat hij naar Titipu om Yum-Yum op te zoeken. Yum-Yum is verloofd met haar voogd Ko-Ko, maar die is ter dood veroordeeld. Tot zijn ontsteltenis verneemt Nanki-Poo dat Ko-Ko gratie heeft gekregen en tot opperbeul is benoemd. Ko-Ko heeft van de Mikado de opdracht gekregen te zorgen dat er ook inderdaad iemand in Titipu wordt onthoofd. Wanneer Ko-Ko hoort dat Nanki-Poo zich uit liefdesverdriet het leven wil benemen, stelt hij hem voor vier weken op zijn kosten een goed leventje te leiden en zich daarna te laten onthoofden. Nanki-Poo gaat op dat voorstel in op voorwaarde dat hij met Yum-Yum mag trouwen. Omdat Ko-Ko beslist een slachtoffer moet hebben stemt hij toe, ofschoon hij weet dat hij daardoor zelf nooit meer met Yum-Yum in het huwelijk zal kunnen treden. Volgens oud gebruik wordt de vrouw van een onthoofde levend begraven! Onverwacht verschijnt de Mikado, in gezelschap van Katisha. Hij informeert bij Ko-Ko hoe de zaken ervoor staan. In het nauw gebracht vertelt Ko-Ko dat hij een zekere Nanki-Poo heeft onthoofd, niet wetend dat dàt de zoon van de Mikado is. Ko-Ko raakt in een moeilijk parket, want wie de zoon van de Mikado ombrengt, wacht een gruwelijke dood. Nanki-Poo is best bereid aan te tonen dat hij nog springlevend is, maar dan moet Ko-Ko eerst met Katisha trouwen, zodat er van die kant geen gevaar meer te duchten is. Katisha gaat op Ko-Ko's aanzoek in. Dus Nanki-Poo kan weer te voorschijn komen. En hij stelt zijn vader - die allang blij is dat zijn zoon nog leeft - Yum-Yum voor als zijn vrouw....


Opera is een vorm van muziektheater, (taalkundig het meervoud van opus) waarbij een overwegend gezongen toneelstuk, in dichtmaten met orkestbegeleiding, wordt uitgebeeld.  Opera's behandelen in tegenstelling tot operette en musical vaak tragische tot zeer tragische thema's, soms voor een modern publiek op het lachwekkende af. Er bestaan echter ook komische opera's. In een opera wordt meestal alle tekst op muziek gezet. Er bestaan echter ook komische opera's (Mozart, Rossini). In een opera wordt meestal, maar niet altijd (die Zauberflöte) alle tekst op muziek gezet. Bij opera worden de liederen aria's genoemd en in musicals songs). Tussen de aria's in wordt er recitatief gebruikt. In de andere vormen wordt de tekst tussen de liedjes op normale toon gesproken (in de oorspronkelijke versie van Carmen bijvoorbeeld).


De operette is een luchtiger, soms satirische versie van de opera, waarbij de teksten tussen de zangnummers gesproken werden. De melodieën in de operette liggen wat gemakkelijker in het gehoor. Een operette (letterlijk 'kleine opera') is een meestal vrolijke vorm van amateur muziektheater waarbij een verhaal gezongen en met instrumentale begeleiding wordt uitgebeeld. In de romantische opera bereikt het bel-canto (‘mooi’ zingen met beheersing van timbre en ademhaling) met versieringen vooral in de hoge registers van de stem) haar hoogtepunt. Ze is ontstaan in de 19e eeuw en was een vorm van satire, waarbij de heersende macht en moraal op de hak werd genomen. Adel en machthebbers bleken over net zo veel zwakheden en opportunisme te beschikken als het gewone volk, misschien nog wel meer, zo was de boodschap.


Een modern, veelal Engelstalig (musical comedy) en doorgaans met het muzikale karakter van popmuziek.
Het is een doorlopend theaterstuk waarin toneelspel, zang, muziek en dans worden gecombineerd. De eerste musicals werden aan het einde van de negentiende eeuw in New York geproduceerd. Het genre kwam voort uit de vaudeville- en revue-traditie, met als belangrijkste verschil dat musicals een doorlopend verhaal kenden. Daarmee was de musical eveneens verwant aan opera en operette. De scheidslijn tussen musical en operette is niet eenduidig. Velen beschouwen het grootschaligere Show Boat (1927) als de eerste echte musical. Ook over de vraag of Porgy and Bess nu een musical of een opera is, is niet iedereen het eens. Kennelijk roept het woord musical vooral associaties op met begin-twintigste-eeuwse groteske Amerikaanse showmuziek. Bij musical-achtige producties die afstand van die geijkte traditie nemen, duiken in Amerika al snel termen als rock opera, revue of cabaret op.


Theatervoorstellingen waarin muziek een grote rol speelt. Theater is een kunstvorm waarin live op een podium, ten overstaan van publiek, toneelspelers een verhaal brengen, met een combinatie van dia- en monologen, zang, dans, muziek en non-verbale, lichamelijke uitdrukking. Afhankelijk van welke van deze elementen de overhand hebben, onderscheidt men diverse vormen van theater. Als het verhaal enkel uitgebeeld wordt met dans, spreekt men van ballet. Wordt enkel non-verbale communicatie gebruikt, spreekt men van mime. Opera en operette zijn een vorm waarin muziek de overhand heeft en de spelers hun woorden op kenmerkende, tot de klassieke muziek behorende wijze zingen; daarbij ondersteund door een klassiek orkest. Muziektheater zit hier dicht tegenaan. Bij musical brengt men de vertelling zingende, maar nu op een manier die tot de popmuziek gerekend kan; en ondersteund wordt door live vertolkte popmuziek. Dans en gesproken woord spelen er ook een rol bij.
.
03-05 : Operette Cantiamo Zoetermeer
03-10 : Residentie Operette ODES, Den Haag
04-10 : Residentie Operette ODES, Den Haag
06-10 : Residentie Operette ODES, Den Haag
05-10 : Residentie Operette ODES, Den Haag
05-11 : Operettegezelschap Crescendo, Leiden
07-11 : Mozaïek Operette, Noordwijk
03-10 : Hofstad Theaterkoor, Den Haag
03-11 : Mozaïek Operette, Noordwijk
03-10 : Rotterdams Opera Operette Gezelschap

0 : Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
03-10 : Operettegezelschap Crescendo, Leiden
06-11 : Operettegezelschap Crescendo, Leiden
Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
02-11 : Mozaïek Operette, Noordwijk
05-11 : Goudse Operette
04-10 : Goudse Operette
01-10 : Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
0 : Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
0 : Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
0 : Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
06-10 : Rotterdams Opera Operette Gezelschap

0 : Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
08-04 : Operatta Research Center Amsterdam
06-06 : Musicalgezelschap OTIS, Leiden
Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
03-08 : Musicalgezelschap OTIS, Leiden
Voorschotense Operette Vereniging Belcanto, 2007

04-07 : ARAT & NAVLIS
04-11 : ARAT
05-05 : Musicalgezelschap OTIS, Leiden
0 : Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
0 : Voorschotense Operette Vereniging Belcanto
06-04 : Viable Entertainment, RAI
06-11 : Gelders Opera Operette Gezelschap, Arnhem
06-09 : Stichting Buitentheater, Soest
06-12 : Viable Entertainment, RAI
08-06 : Randstedelijk Zanginstituut, Scrath Gouda
07-11 : Gelders Opera Operette Gezelschap, Arnhem
08-XX : Gelders Opera Operette Gezelschap, Arnhem
08-XX : Gelders Opera Operette Gezelschap, Arnhem